(Van onze correspondent Hanneke Keultjes)
NEW YORK (GPD) – In de zomer, als de zon de temperatuur boven de dertig graden stuwt, lopen mooie meisjes in duo’s rond de witte mormoonse tempel met kitscherige gouden beelden in Salt Lake City. Ze dragen kasjmieren kabeltruien met mouwen tot de polsen en rokken tot de enkels. Op hun gezicht staat een lieflijke glimlach. Het is hun taak om bezoekers in te lichten over hun geloof, in de hoop dat een paar zich zullen bekeren.
Ongeveer 3500 kilometer verderop, in New York, wordt de zendingsdrang van de mormonen iedere avond op de hak genomen in de enorm populaire musical The Book of Mormon, waarin twee mormonen als zendeling naar Oeganda gaan. Op betaalzender HBO heeft de mormonenserie Big Love – over een polygame man met drie echtgenotes en negen kinderen – net het vijfde en laatste seizoen beleefd. En nu heeft Amerika twee Republikeinse presidentskandidaten die mormoon zijn. En de ene, Mitt Romney, heeft ook nog eens de beste papieren om het in 2012 op te nemen tegen Barack Obama.
Religie zou geen rol moeten spelen in Amerika, waar godsdienstvrijheid als zo’n groot goed wordt beschouwd. Maar mormonisme lijkt in de marge wel een rolletje op te eisen. Een pastor in Texas (en aanhanger van presidentskandidaat Rick Perry) noemde de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen, de officiële naam van de geloofsstroming, afgelopen weekend ‘een sekte’ en ‘een nep-religie’. En Romney is volgens hem geen christen.
Het doet Dale Jones, woordvoerder van de mormonen, geërgerd zuchten. Hij dacht dat zijn geloof – de vierde kerk van de VS – na al die jaren eindelijk was geaccepteerd. Vorig jaar werd er zelfs een publiciteitscampagne opgetuigd om vooroordelen weg te nemen, vorige week kreeg die in twaalf steden een vervolg. ‘I’m a Mormon’ laat gewone mensen zien die vertellen over hun geloof. ,,Maar we lopen nog altijd tegen dezelfde muren aan: we zijn niet christelijk, we zijn polygamisten.”
De polygamie, ‘veelwijverij’, is officieel al in 1890 afgeschaft. Maar fundamentalistische afsplitsingen staan het nog steeds toe. Warren Jeffs preekte in zijn kerk polygamie – ook met jonge meisjes. Het leverde hem in augustus een levenslange gevangenisstraf op.
Op de vraag of mormonen christelijk zijn – mormonen geloven niet in de heilige drie-eenheid – is het antwoord van Jones simpel: ,,Wij geloven in Jezus Christus, dus zijn wij christelijk.” Beide presidentskandidaten, naast Romney ook oud-China-ambassadeur Jon Huntsman, zeggen zich christen te voelen. De kerk is politiek neutraal, stelt Jones. Maar hij laat wel doorschemeren dat hij trots is dat geloofsgenoten – of hij het nu met hun standpunten eens is of niet – een gooi doen naar de macht.
Maar dat geloof wordt angstvallig buiten de campagne gehouden. In zijn vorige poging president te worden, in 2007, sprak Romney nog wel over zijn geloof. Vervolgens verloor hij de voorverkiezingen in Iowa van baptist Mike Huckabee. In deze campagne heeft Romney, die vanwege de richtlijnen van de mormonen geen koffie, thee of alcohol drinkt, het woord ‘mormoon’ nog niet in de mond genomen. Twintig procent van de Republikeinen zegt geen mormoon als president te steunen. Maar in 1959 zei 25 procent van de kiezers niet op een katholiek te stemmen en toch werd John F. Kennedy president. Als Romney bij de Republikeinen als sterkste uit de bus komt en het in november 2012 opneemt tegen Obama, zou hij bij winst in januari 2013 als eerste mormoon kunnen verhuizen naar het Witte Huis.

KADER:
The Book of Mormon is niet alleen een populaire Broadway-musical, maar ook het heilige boek van de mormonen. De tekst zou ooit in een oude taal geschreven zijn op gouden platen, die begraven waren in een heuvel in de staat New York. Joseph Smith vond de teksten, nadat hij op een nacht een visioen had waarin God, Jezus en de engel Moroni hem vertelden dat Jezus na zijn verrijzenis een bezoek bracht aan Amerika. Moroni leidde hem naar de platen, die Smith prompt vertaalde naar het Engels en uitbracht in 1830. Het hoofdkwartier van de mormonen, of de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen, staat in Salt Lake City, in de staat Utah, die werd gesticht door toenmalig kerkleider Brigham Young. Momenteel noemen ongeveer 14 miljoen mensen wereldwijd zich mormoon; in Nederland zijn dat er ongeveer 8000. Mormonen zien zichzelf als christenen, maar veel christenen bestempelen het geloof als ‘on-christelijk’. Zo denken veel mensen dat polygamie (met meerdere vrouwen tegelijk getrouwd zijn) één van de kenmerken van het geloof is. Officieel heeft de kerk dat in 1890 afgeschaft, zodat Utah zich als 45ste staat kon aansluiten bij de Verenigde Staten.