(Van onze correspondent Hanneke Keultjes)
EAST ORANGE (GPD) – Een groepje jongeren in donkere capuchontruien – hun hoofden gaan schuil onder de capuchons – en stoere Timberlands aan de voeten wandelt langs een straat vol vervallen huizen. Agent Gloria Shirley vindt het verdacht en zet de achtervolging in – op een kilometer of vijf afstand.
De agent zit namelijk in het politiebureau in East Orange, een stad in New Jersey, achter een computerscherm. Met haar muis kan ze de camera’s bedienen, van links naar rechts en in- of uitzoomen. Doen de jongeren iets illegaals, dan stuurt ze agent Suzanne Looges er op af. Met één druk op de knop kan zij de beelden op de in haar politieauto gemonteerde laptop oproepen, zodat ze precies weet welke jongeren ze moet hebben.
Het heeft haar werk makkelijker gemaakt en de burgers dankbaar. ,,Toen ik hier negen jaar geleden begon had de politie een negatieve reputatie: ‘die doen toch niks.’ Nu zijn ze blij met ons. Ik krijg daardoor meer tips uit de gemeenschap, want ze weten dat we er direct mee aan de slag gaan”, zegt Looges.
Dankzij de geavanceerde technologie – ook met misdaadsensors die een alarm afgeven als er geschoten wordt of als iemand een vuist maakt – is de criminaliteit in acht jaar tijd met 77 procent teruggebracht: van 7249 misdaden in 2003 naar 1655 in 2011. East Orange geldt nu als lichtend voorbeeld voor politiekorpsen in de Verenigde Staten én de rest van de wereld. Het nieuwste snufje wordt over een paar weken geïnstalleerd: krachtige rode lampen die bij verdacht gedrag aan gaan om criminelen af te schrikken en de boodschap te geven: de politie kijkt mee en komt er aan. Het korps Rotterdam Rijnmond heeft volgens de producent al geïnformeerd naar de nieuwe technologie.
In het begin van de twintigste eeuw was East Orange de welvarende speeltuin voor rijke, blanke New Yorkers. Totdat twee grote verkeersaders werden aangelegd, die de stad in vieren deelde. Het geld verdween en de criminaliteit kwam. Bendes brachten moorden, verkrachtingen, mishandelingen, inbraken, overvallen en drugsoverlast. Jaren staat East Orange bovenaan de lijst van crimineelste steden in de VS. ,,Tijdens de piek, in 2003, werden 24 moorden gepleegd. Voor een kleine stad als de onze is dat gigantisch”, zegt brigadier Maurice Boyd.
De nieuwe burgemeester was het beu. Hij haalde Jose Cordero van het politiekorps van New York naar East Orange en die kreeg carte blanche om de hausse aan criminaliteit tot stoppen te brengen. Cordero, die inmiddels voor zichzelf is begonnen, bedacht een plan waarmee de agenten met behulp van geavanceerde technologie de criminaliteit konden aanpakken. De software werd deels door de eigen IT-afdeling ontwikkeld en bekostigd uit inbeslagname van crimineel geld en goederen. Op vrijwel iedere straathoek kwamen op afstand bedienbare camera’s; de beelden werden in ‘real time’ naar het politiebureau gestuurd. ,,Want als er iets gebeurt, wil je dat de politie er direct is. Niet een kwartier later”, aldus Cordero.
De 230 agenten in East Orange kregen zo tientallen paar ogen extra. ,,Het korps werd zo vermenigvuldigd”, zegt hoofdcommissaris William Robinson. Op zijn kantoor heeft hij ook toegang tot de camera’s. In een verloren uurtje mag hij graag zelf ook even ‘virtueel surveilleren’.
Voor sceptische agenten, wars van technologische snufjes, betekende het een cultuuromslag. Maar zodra ze merkten dat het resultaat opleverde, waren zij ook om, vertelt criminaliteitsanalist Allison Mayer. In het criminaliteitspreventiecentrum, waar de hele stad wordt bekeken, meldt ze trots dat er vandaag pas twee misdrijven zijn gepleegd. ,,Zeven jaar geleden waren dat er nog 150 per week.” Met één blik op de schermen kan ze precies zien in welk deel van de stad, hoe vaak er in die buurt wordt gepatrouilleerd en of dat vaker moet gebeuren. Hoofdcommissaris Robinson benadrukt dat technologie nooit agenten zal vervangen, maar dat de resultaten verbluffend zijn. ,,Het dringt ook door bij de criminelen. Vroeger had East Orange de reputatie een stad te zijn waar alles kon en de pakkans nihil was. Nu weten ze: onze stad moeten ze mijden. En als ze er toch doorheen komen, dan moeten ze wel hun autogordel vastklikken. Anders krijgen ze daar een fikse bekeuring voor. Want het is ons doel om de criminaliteit tot nul terug te brengen.”