(Van onze correspondent Hanneke Keultjes)
NEW YORK (GPD) – De oorlog in Afghanistan die op 7 oktober 2001 begon als antwoord op de aanslagen van 9/11 had een krachtige, maar vooral korte strijd moeten zijn. Het werd de langste oorlog uit de Amerikaanse geschiedenis. En het eind is nog niet in zicht. ,,De oorlog in Afghanistan is als een almaar uitzaaiende kanker die militair niet te winnen valt,” stelt hoogleraar internationale betrekkingen en oud-militair Andrew Bacevich.
In de tien jaar die Operatie Enduring Freedom (duurzame vrijheid) nu duurt, kwamen ruim 1680 Amerikaanse soldaten terug in een kist bedekt met de Amerikaanse vlag, vrijwel dagelijks sneuvelen er militairen. De oorlog heeft tot nu toe 461 miljard dollar (348 miljard euro) belastinggeld gekost. Op een website die de kosten van de oorlog bijhoudt, wordt dat bedrag met duizelingwekkende snelheid hoger. Uit een recent onderzoek van het Pew Research Center blijkt dat 50 procent van de veteranen meent dat de oorlog zinloos is. Een mening die Bacevich van harte onderschrijft.
Bacevich, verbonden aan Boston University, schreef Washington Rules: America’s Path to Permanent War (het Amerikaanse pad naar permanente oorlog). Hoewel daar in Afghanistan volgens de hoogleraar nog geen sprake van is, staat de oorlog nu al bekend als ‘the long war’ (de lange oorlog). ,,En een einde zal nooit kunnen worden gekwalificeerd als ‘overwinning’. In deze oorlog is winst ongrijpbaar geworden.”
Volgens Bacevich beseffen de Amerikanen niet welke ‘catastrofale fout’ toenmalig president George W. Bush na de aanslagen van 11 september 2001 heeft gemaakt. ,,Amerikanen denken nog altijd dat militair ingrijpen dé oplossing is, een idee dat voortkomt uit de Tweede Wereldoorlog. Terwijl Europa zich realiseerde dat oorlog slecht was, dachten Amerikanen dat oorlog goed was voor de VS. Wij waren immers ongeschonden als winnaar én economische supermacht uit de bus gekomen. Nu begint het langzaam door te dringen dat oorlog niet goed is.”
Bacevich verdeelt de oorlog in drie hoofdstukken.
Hoofdstuk 1: ‘shock and awe’. ,,De regering-Bush dacht dat het met overweldigende militaire macht Afghanistan kon binnenvallen, de ‘bad guys’ omver kon werpen en weer terug naar huis kon gaan. Maar ze kwamen er niet meer weg.”
Hoofdstuk 2: het tegenwerken van de opstand, de zogeheten ‘counter-insurgency’. ,,Dat is een erg lange, bloedige strategie. Ik zag dat zelf toen ik als militair in Vietnam vocht. De geschiedenis heeft bewezen dat die tactiek vaak mislukt, omdat het publiek zich tegen de oorlog keert voor deze strategie succes heeft. In Afghanistan zien we dat de taliban zich niet laten verjagen. Ze hebben alle tijd.”
Hoofdstuk 3: oorlog met onbemande vliegtuigjes. ,,Deze drones worden door president Barack Obama steeds vaker ingezet. De regering wil ons doen laten geloven dat die onbemande vliegtuigjes alle mensen kunnen doden waarvan wij denken dat het terroristen zijn. Maar dat is natuurlijk zeer onwaarschijnlijk.”
Het is volgens Bacevich steeds duidelijker dat de oorlog in Afghanistan te veel kost en dat het de VS niks oplevert. Hij verwacht echter niet dat het 10-jarige jubileum van de Afghanistanoorlog in de VS voor veel publiciteit zal zorgen. ,,Wat de troepen in het verre Afghanistan doen, heeft geen impact op het dagelijks leven van de gewone Amerikaan. Tenzij jouw zoon of vader terugkomt in een lijkenzak, maar dat is – vreemd genoeg – politiek onbelangrijk.”