(Van onze correspondent Hanneke Keultjes)
NEW YORK (GPD) – Republikeinen stonden al niet bepaald in de rij om Barack Obama voor het presidentschap uit te dagen, maar nu zullen ze zich wel een paar keer extra achter de oren krabben. Het opnemen tegen een president die Amerika’s staatsvijand nummer 1 heeft uitgeschakeld, ga er maar aan staan.
De door hem persoonlijk geautoriseerde operatie waarbij Osama bin Laden om het leven kwam, is nu al ontegenzeggelijk hét moment van het presidentschap van Obama. Tijdens zijn speech van zondagavond (Amerikaanse tijd, red.) deed hij zijn best om niet te triomfalistisch over te komen. Maar op subtiele wijze benadrukte Obama zíjn niet uit te vlakken rol. Hij was het die het nationale veiligheidsteam diverse keren bijeen riep, hij was het die besloot dat er genoeg betrouwbare inlichtingen waren om het groene licht te geven voor de geheime operatie.
Obama wil daarmee benadrukken dat hij leiderschap en daadkracht heeft getoond. Twee kwaliteiten waarmee de president de afgelopen tijd niet bepaald werd geassocieerd. Zijn eigen anti-terreuradviseur John Brennan benadrukte het maandag in een gesprek met de pers nog maar even. ,,Dit was naar mijn mening de moedigste en meest gedurfde beslissing van een president in mijn herinnering.”
En de complimenten kwamen niet alleen uit de categorie ‘wij van WC-eend adviseren WC-eend’. Ook politieke tegenstanders stonden in de rij om een veer op Obama’s hoed te steken. Mogelijke presidentskandidaten als Mitt Romney, Tim Pawlenty en Donald Trump feliciteerden de president, net als oud-president George W. Bush, die er ondanks zijn eigen klopjacht niet in slaagde Bin Laden te pakken. En zelfs de conservatieve commentatoren en zelfverklaarde Obama-critici Glenn Beck en Rush Limbaugh waren voor de verandering eens positief: ,,Thank God for President Obama.”
De nieuwste waarderingscijfers van Pew Research lieten gisteren de verwachte piek zien: 56 procent is tevreden met het werk dat de president doet, 9 procentpunt meer dan in april. Maar het effect van goed nieuws op die peilingen is historisch gezien vaak van korte duur. Het is dus de vraag of het genoeg is om zijn herverkiezing in november 2012 veilig te stellen.
Amerikanen zijn geneigd om verdiensten in het buitenland snel te vergeten. George Bush senior kan daarover meepraten. In de Golfoorlog van 1991 zegevierde hij door de Irakese agressie tegen Koeweit te stoppen. Zijn waarderingscijfers schoten naar het record van 89 procent. Vriend en vijand waren het erover eens dat dit hem zijn herverkiezing zou opleveren; hij hoefde bij wijze van spreken niet eens campagne te voeren. Maar toen werd het 1992 en werd de VS geconfronteerd met een teruglopende economie. Zijn democratische uitdager Bill Clinton kwam toen met de oneliner die de campagne definieerde: ,,It’s the economy, stupid.”
In die valkuil zou Obama dit keer ook kunnen stappen, al is Bin Laden als Amerika’s staatsvijand nummer 1 van een andere orde dan de eerste Golfoorlog. Leuk, zo’n dode terrorist, maar wat koop ik er voor als ik al een jaar geen baan heb en mijn huis niet kan betalen?, zal ‘Joe the Plumber’ denken, hét Republikeinse archetype van de Amerikaanse middenklasse. En waarom doet die Obama niks aan de stijgende benzineprijzen? Die zijn gestegen naar bijna 4 dollar per gallon, omgerekend 74 eurocent per liter. Ongekend laag voor Nederlandse begrijpen, recordhoog voor de autorijdende Amerikanen.
Als het werkloosheidscijfer de komende maanden niet daalt en de economie niet aantrekt, dan kan Obama nog een zware dobber krijgen aan de campagne. Want uiteindelijk is het de binnenlandse politiek die bij presidentsverkiezingen de doorslag geeft.