(Van onze correspondent Hanneke Keultjes)
NEW YORK (GPD) – Het zou een hele zware klus worden, dat wist iedereen. Maar in het belang van het land zouden de diep verdeelde Democraten en Republikeinen er wel uitkomen. Niet dus. Twee dagen voor de deadline is duidelijk dat de speciale commissie die het eens moest worden over de invulling van bezuinigingen geen akkoord heeft bereikt.
Beide partijen zijn direct begonnen de schuld af te schuiven. De Democraten spelen de zwarte piet naar de Republikeinen, die de belastingen niet willen verhogen.
,,Als ze de belastingvoordelen voor rijken (ingesteld onder president Bush, hk) zouden willen schrappen, dan zouden we er wel uitkomen”, zei senator John Kerry (Democraat). De Republikeinse senator Jon Kyl wierp tegen dat belastingverhogingen slecht zijn voor de Amerikaanse economie, die uit de recessie probeert te kruipen. De Republikeinen wijzen met de beschuldigende vinger naar de Democraten die geen geld willen besparen op zorgverzekeringen voor ouderen en sociale zekerheid.
Daarmee heeft de politieke verdeeldheid in Washington, die de Verenigde Staten eerder al de ‘triple A-status’ van financieel betrouwbaar deed verliezen, weer toegeslagen. Het enige voordeel is dat Amerika er nog altijd beter voor staat dan Europa, waardoor investeerders (nog) niet in paniek raken.
Het Amerikaanse congres is sinds de tussentijdse verkiezingen van 2010 verdeeld. Geen enkele partij heeft de macht, waardoor ze elkaar in een verlammende houdgreep houden. Een impasse die versterkt wordt door invloedrijke lobbyisten – doorgaans oud-medewerkers van congresleden – die het voor de leden van de commissie moeilijk maken in te stemmen met bezuinigingen. De situatie zal naar verwachting nog een jaar duren, tot de verkiezingen van 6 november 2012 zullen uitwijzen welke partij de macht krijgt.
De Amerikanen zijn het intussen zat. Peilingen lieten al zien dat slechts 9 procent van het volk vindt dat het congres zijn werk goed doet; nog nooit waren er zoveel mensen die de inspanningen van hun volksvertegenwoordigers afkeuren. Zelfs de Amerikaanse belastingdienst heeft een hoger waarderingscijfer (36 procent), en zelfs het oliebedrijf BP net na de olieramp van april 2010 (16 procent). Deze nieuwe mislukking zal de waardering niet omhoog krikken.
Het begon in augustus ook al met een politieke ruzie over het verhogen van het schuldenplafond. Amerika dreigde failliet te gaan als het land niet meer mocht lenen. Republikeinen wilden alleen instemmen met hogere schulden als daar stevige bezuinigingen tegenover stonden om de staatsschuld (15.000 miljard dollar, ofwel elf biljoen euro) naar beneden te krijgen. Daarom werd het zogeheten ‘supercomité’ in het leven geroepen, een commissie van zes Republikeinen en zes Democraten.
Helemaal gerust op het welslagen van de commissie was het congres zelf ook niet, getuige het vangnet dat werd ingebouwd. Géén akkoord over 1,2 biljoen dollar (890 miljard euro) aan ombuigingen en bezuinigingen, dan zouden er in januari 2013 automatisch bezuinigingsmaatregelen worden genomen. Er zou dan bijvoorbeeld over een periode van tien jaar diep worden gesneden in het defensiebudget en de gezondheidszorg. Omdat dit bij beide partijen heilige huisjes zijn (defensie voor de Republikeinen en gezondheidszorg voor de Democraten), ging men ervan uit dat ze het wel eens zouden worden over alternatieven. Maar zelfs nu het landsbelang op het spel staat, wint de politieke verdeeldheid van de politieke daadkracht.