(Van onze correspondent Hanneke Keultjes)
WASHINGTON (GPD) – Mark Rutte zat in de cognackleurige fauteuil alsof hij nooit in een andere stoel had gezeten. Met zijn benen over elkaar en zijn handen gevouwen luisterde de minister-president ontspannen naar de Amerikaanse president Barack Obama. Zonder enig spoortje van zenuwen.
Ook zijn korte verklaring voor het gesprek ging dinsdagmiddag (lokale tijd) in vlekkeloos Engels, zonder hakkelen, en ondersteund door enthousiaste handgebaren. En dat terwijl het Oval Office in het Witte Huis een plek is waar zelfs de premier van Nederland ongestraft enige spanning bij mag voelen. Na afloop wilde Rutte niet vertellen of hij zenuwachtig was geweest. ,,Ik praat niet over emoties, ik ben geen voetballer. Ik ben bezig met de inhoud. Het was een plezierig gesprek, maar ik wil het niet romantiseren.”
De werkkamer van Obama in de westelijke vleugel was al omgetoverd in kerstsferen met een kerstboom voorzien van gouden ballen en een guirlande over de marmeren schouw.
Rutte en Obama zaten voor die open haard, pal onder het portret van George Washington, de eerste president van Amerika. Obama sprak aanvankelijk over ‘prime minister Roete’, maar schakelde al snel over op ‘Mark’.
Minister Uri Rosenthal (VVD) van Buitenlandse Zaken keek met ambassadeur Renée Jones-Bos van een afstandje toe. Ze hoorden Obama vertellen dat hij graag Nederland eens zou bezoeken. ,,Ik heb gehoord dat het een mooi land is met aardige mensen.” Rutte reageerde blij verrast: ,,Het zou een eer zijn.” Na afloop zei Rutte dat zo’n bezoek pas na een eventuele herverkiezing van Obama zal plaatsvinden.
Rutte moest zelf ook even wachten op zijn kennismakingsbezoek: dertien maanden. Dankzij de agenda van met name president Obama duurde het een tijdje voor er een gaatje was gevonden, hoewel Obama het gesprek begon door te zeggen dat de VS geen ‘sterker bondgenoot’ heeft dan Nederland.
Maar nu was een gesprek ook wel actueel. De eurocrisis beheerst niet alleen het nieuws in Europa, maar ook in de Verenigde Staten. Een oplossing voor de problemen in Europa betekent ook veel kopzorgen minder voor de kwakkelende Amerikaanse economie. ,,We moeten zorgen dat die kwestie wordt opgelost”, stelde Obama. Rutte knikte instemmend.
Echt tijd om de diepte in te gaan was er echter niet. Obama had slechts dertig minuten uitgetrokken voor het gesprek. Ter vergelijking: toen toenmalig minister-president Jan-Peter Balkenende in 2003 een kennismakingsbezoek bracht aan president George W. Bush – en veel kritiek kreeg vanwege zijn onderdanige houding – was daar vijf kwartier voor uitgetrokken. Uiteindelijk zou Rutte Obama bijna vijftig minuten aan de praat houden. ,,We praten allebei snel”, lachte Rutte na afloop.
De economische banden tussen beide landen werden met name besproken. Nederland is een belangrijke investeerder voor de VS; dankzij Nederlands geld hebben 625.000 Amerikanen een baan, benadrukte Rutte.
Rutte toonde zich in zijn nopjes met het cadeau dat hij van Obama kreeg. ,,Mag ik dat vertellen?”, vroeg hij eerst aan zijn woordvoerder. Daarna onthulde hij met een grote glimlach dat hij de eerste drie delen van de biografie van de Amerikaanse oud-president Lyndon B. Johnson had gekregen; gesigneerd door de biograaf en voorzien van een persoonlijke opdracht van Obama. ,,Op één of andere manier zijn ze er achter gekomen dat ik hem bewonder.” Het vierde deel komt pas in mei 2012 uit. Rutte grapte dat Obama dat maar moest meenemen bij zijn bezoek aan Nederland.
Voor Obama had Rutte een T-shirt van het Nederlandse honkbalteam meegenomen, dat in oktober wereldkampioen werd. Met rugnummer 44, speciaal voor de 44ste president van de VS.