(Van onze correspondent Hanneke Keultjes)
NEW YORK (GPD) – Het beëindigen van een oorlog is makkelijker dan er eentje beginnen, sprak Barack Obama plechtig. De Amerikaanse president wilde maar even benadrukken dat hij als senator weliswaar tegen de oorlog was die voormalig president George W. Bush begon, maar dat hij degene is die de oorlog na negen jaar tot een einde brengt. Nee, Irak is niet perfect, erkende Obama. ,,Maar we laten een soeverein, stabiel en zelfstandig land achter.” Weer een campagnebelofte ingelost.
De keuze voor legerbasis Fort Bragg in North Carolina, waar woensdag de speech die het einde van de oorlog markeerde werd gehouden, is geen toevallige. North Carolina is een traditioneel ‘rode’ en dus Republikeinse staat, waar Democraat Obama in 2008 wonderwel als winnaar uit de bus kwam. Dat kunstje volgend jaar november herhalen wordt gezien als cruciaal op het pad naar een tweede termijn in het Witte Huis.
Het ‘V-woord’ klonk niet tijdens Obama’s speech voor drieduizend soldaten in camouflagepak – net geland uit Irak. Echt sprake van victorie is er ook niet. Maar de troepen kunnen er ‘met opgeheven hoofd’ vertrekken, benadrukte Obama.
Dat het allemaal niet zonder slag of stoot is gegaan, is bekend. Obama ging de pijnpunten niet uit de weg: bijna 4500 Amerikaanse soldaten sneuvelden, meer dan 30.000 militairen raakten gewond. ,,En dat zijn alleen de zichtbare wonden.” Het aantal onzichtbare – trauma’s en posttraumatische stressstoornissen – bij de in totaal 1,5 miljoen Amerikanen die in Irak hebben gediend, is misschien nog wel hoger. First Lady Michelle Obama (haar aanwezigheid versterkte het idee dat het hier ook om een campagnebijeenkomst ging) benadrukte nog dat er niemand zoveel heeft gedaan aan het verbeteren van de geestelijke gezondheidszorg voor militairen dan haar man.
Nu is het zaak om de militairen die hun uniform verruilen voor een burgerkloffie zo snel mogelijk een baan te bezorgen. ,,Jullie zijn opgekomen voor Amerika, nu moet Amerika voor jullie opkomen”, aldus Obama. Alsof banen in de VS, waar de werkloosheid al jaren hoog is, voor het oprapen liggen. Obama zegt dat er 100.000 banen zijn gecreëerd speciaal voor veteranen. Nadat zij zich jaren hebben ingezet voor de wederopbouw van Irak moeten ze nu meehelpen aan de herbouw van Amerika. Als dat niet lukt, zullen de Republikeinen Obama daar volgend jaar hard op aanvallen.
Met de klanken van John Philip Sousa’s vrolijke marsdeuntje Stars and Stripes Forever werd de Amerikaanse aanwezigheid in Irak voorbij verklaard. De werkelijkheid is iets genuanceerder. Tot vlak voor kerst komen er op legerbases in het land nog vliegtuigen vol soldaten aan. En een aantal militairen zit dit jaar nog niet met de familie aan de kerstdis. Obama beloofde immers niet dat alle Amerikanen voor de feestdagen thuis zouden zijn, hij zei dat ze weg zouden zijn uit Irak. Een klein aantal moet in afwachting van een beschikbaar vliegtuig de feestdagen elders doorbrengen.
Bovendien blijven maximaal tweehonderd Amerikanen achter in Irak. Helemaal waarmaken doet Obama zijn belofte dus niet. De soldaten moeten de Irakezen leren hoe ze de Amerikaanse tanks en F-16’s moeten besturen. Zo zelfstandig laten de Amerikanen Irak nou ook weer niet achter.