(Van onze correspondent Hanneke Keultjes)
PANORA/DES MOINES (GPD) – Niemand wilde dinsdagavond namens Michele Bachmann spreken tijdens de caucus in Panora. In de gymzaal van de basisschool van het dorp in Iowa beslisten de Republikeinse inwoners over hun favoriete presidentskandidaat. Terwijl het gebruikelijk is dat er voorafgaand aan de stemming voor iedere kandidaat een vurig betoog wordt gehouden, bleef het na het noemen van de naam van de enige vrouwelijke kandidaat stil. Een teken aan de wand voor Bachmann, die nota bene in Iowa werd geboren.
Dan klinkt uit een hoek van de gymzaal de stem van Tom Watts. ,,Ik spreek wel voor Michele”, zegt de verlegen vijftiger met een rood-gele baseballpet met het logo van de staatuniversiteit. ,,Niemand heeft harder gewerkt voor mijn stem dan Michele. Ik stem op haar”, klinkt het beslist. Het mag niet baten: Bachmann krijgt in Panora uiteindelijk slechts zeven van de 154 stemmen. In de hele staat zou ze als zesde eindigen. Ze liet alleen Jon Huntsman achter zich, die niet eens campagne voerde in Iowa.
Gisteren (woensdag) maakte ze in West Des Moines bekend uit de race te stappen, ondanks eerdere beloftes hoe dan ook door te gaan. Een grote klap voor haar schare trouwe fans, aanhangers van de conservatieve Tea Party-beweging. Bachmann, lid van het Huis van Afgevaardigden namens Iowa’s buurstaat Minnesota, voerde campagne als kandidaat van de conservatieve Tea Party. Veel conservatieve Republikeinen voelden zich thuis bij Bachmanns ideeën: het huwelijk is tussen man en vrouw, het gezin als hoeksteen van de samenleving (Bachmann heeft vijf biologische kinderen en 23 pleegkinderen) en God beschikt over geboorte en dood.
Het begon ook heel goed: in augustus won Bachmann bij de Straw Poll in het plaatsje Ames, een traditionele graadmeter voor de uitkomst van de presidentsverkiezingen. Maar ze piekte te vroeg: sindsdien ging haar populariteit in de peilingen gestaag naar beneden.
Wellicht was het haar gebrek aan ervaring met buitenlands beleid, misschien waren het haar uitspraken waarin ze beweerde dat president George W. Bush het socialisme had omarmd of die waarin ze zich fanatiek uitspreekt tegen het vaccin dat baarmoederhalskanker moet voorkomen. Of het viel de kiezers op dat ze het in haar uitspraken niet altijd even nauw nam met de waarheid. Zo beweerde ze eens dat president Jimmy Carter (Democraat) verantwoordelijk was voor de uitbraak van varkensgriep in 1976, terwijl dat gebeurde toen Gerald Ford (Republikein) president was.
Nu een stem op Bachmann bij de komende voorverkiezingen geen optie meer is, zullen haar kiezers naar de kandidaat gaan die het de meer gematigde Mitt Romney het moeilijkst kan maken. Waarschijnlijk vinden ze onderdak bij de eveneens christelijks-conservatieve Rick Santorum, die in Iowa verrassend bijna won – het scheelde maar acht stemmen met favoriet Romney. Maar ook Newt Gingrich dingt naar de gunst van haar kiezers. Op een bijeenkomst in New Hampshire, dat komende dinsdag naar de stembus gaat, probeerde hij de aanhangers Bachmann te paaien door te zeggen dat hij het met veel van haar ideeën eens is.
Tom Watts realiseerde zich dinsdagavond al dat het moeilijk zou worden voor Bachmann. Ze heeft één grote handicap in het religieuze en conservatieve Iowa: ze is vrouw. ,,Veel van mijn vrienden zijn het helemaal eens met haar standpunten, maar stemmen niet op haar omdat ze een vrouw is. Zij vinden dat de president hoe dan ook een man moet zijn.”