(Van onze correspondent Hanneke Keultjes)
NEW YORK (GPD) – Het klinkt als een onschuldige verwennerij voor in bad, en mensen die het snuiven of roken willen inderdaad vaak hun kleren uittrekken. Ze doen dat alleen niet om in bad te stappen, maar omdat ze gaan hallucineren, paranoïde worden of extreem gewelddadig.
De laatste tijd wordt de ene na de andere (zelf)moord of bizar gewelddadig incident in de Verenigde Staten in verband gebracht met synthetische cocaïne die bath salts (badzout) wordt genoemd. Op afdelingen spoedeisende hulp in het hele land worden badzoutgebruikers binnengebracht. Artsen zien patiënten met hoge koorts, hoge hartslag, hevig zwetend en zeer geagiteerd. Ze proberen anderen of zichzelf pijn te doen; trekken bijvoorbeeld hun haar, wenkbrauwen en wimpers uit. ,,Gebruikers hebben het gevoel dat ze door de duivel bezeten zijn”, zegt toxicoloog en apotheker Susan Smolinske.
De directeur van het gifstoffenkenniscentrum van het Children’s Hospital of Michigan in Detroit en professor aan de Wayne State University zag de patiënten zelf ook, toen haar hulp werd ingeroepen in Marquette, een klein stadje in Michigan. ,,Eind vorig jaar werd daar iedere dag wel een badzoutpatiënt opgenomen. Het was echt een epidemie”, zegt Smolinkse. In Marquette overleed één patiënt, maar in de drie jaar dat badzout op de Amerikaanse markt is, zijn er al tientallen doden gemeld. ,,Van alle slechte drugs is badzout de slechtste”, oordeelt Rusty Payne van de Amerikaanse drugsbestrijdingseenheid DEA.
,,Het gevaarlijkste is dat gebruikers denken: het is legaal, dus is het veilig.” Gebruikers die het overleven houden er soms levenslange problemen aan over. Smolinske: ,,Het verschil met andere drugs is dat we bij badzout regelmatig zien dat patiënten na gebruik permanent niet goed in hun hoofd zijn.” Badzout is afgeleid van het chemische bestanddeel dat wordt gevonden in qat, de plant die vooral in Jemen en Somalië wordt gekauwd. Dat stofje is verboden. Maar een modificatie daarvan is dat niet.
Die chemische stof, verwerkt tot wit poeder, komt in zakjes van 200 tot 450 milligram met labels als Ivory Wave of White Rush op de markt. Het is in korte tijd populair geworden omdat het goedkoop is, zo’n 20 dollar (16 euro), en heel krachtig. Smolinske benadrukt dat dit badzout niet hetzelfde is als bij de drogist te koop is. ,,Het is nooit bedoeld om in badwater te strooien. Vaak staat wel op de verpakking: ‘werkt verkwikkend’. Maar dat is alleen om het een onschuldig imago te geven.”
De Amerikaanse drugsbestrijdingseenheid zit met de handen in het haar. ,,We kunnen nauwelijks optreden tegen badzout”, erkent Payne. De DEA verbood de belangrijkste bestanddelen in badzout en dacht zo van het probleem af te zijn. Maar de producenten in China, Pakistan en India veranderden de samenstelling. ,,Wij verbieden een bestanddeel, zij vervangen het voor iets anders.”
Het staatsbestuur van Michigan, die ook zijn eigen wetten mag maken, heeft daar op advies van Smolinske, een oplossing voor gevonden. ,,Hier is sinds 1 juli iedere stof die lijkt op de stof die voorkomt in badzout verboden.” Toch is Smolinske bang dat de problemen nooit helemaal weg zullen gaan. ,,We zien nu al dat er badzout verkocht wordt als XTC. Als die trend doorzet, zal het nooit meer verdwijnen.”