(Van onze correspondent Hanneke Keultjes)
NEW YORK (GPD) – Als PvdA-lijsttrekker Diederik Samsom even na vijf uur ’s middags New Yorkse tijd het woord neemt, klinkt er uit een fauteuil voor het scherm zacht applaus. Het geklap komt van Caroline Sodenkamp, secretaris van de PvdA-afdeling New York en één van de Nederlanders die op de verkiezingsavond in de Netherland Club in Manhattan is afgekomen. ,,Wie had dit een paar weken geleden nou gedacht?”
Op de vierde verdieping van het luxe pand bij Rockefeller Center komen Nederlandse expats samen om de uitslagen te zien binnenkomen. In huiskamersfeer: er staan vier bankstellen, fauteuils en tientallen stoelen die na kort na kantooruren allemaal bezet zijn. Aan de bar een paar verdiepingen lager vinden groene flesjes Heineken (‘Brewed in Holland’) gretig aftrek.
Vier partijen – VVD, PvdA, D66 en CDA – hebben een afdeling in New York. Er is een groot verschil met Nederland: hier volgen de partijen samen de uitkomst. ,,Ze kunnen nog een voorbeeld aan ons nemen hoor”, lacht Joan Bischoff van Heemskerck, voorzitter van de New Yorkse VVD-afdeling, na de zoveelste felicitatie van ‘concurrenten’ voor de VVD-winst.
Als de kabinetsformatie in handen zou zijn van de partijafdelingen in New York zou er vandaag (donderdag) al een coalitie zijn. Oud-D66-politicus Boris Dittrich haalt een papiertje uit zijn binnenzak waarop hij mogelijke coalities heeft gekrabbeld. Hoewel hij ‘mixed feelings’ zegt te hebben vanwege de minder-dan-verwachte winst van zijn partij, zag hij tot zijn tevredenheid dat een rechtse coalitie in ieder geval niet mogelijk is. ,,Ik denk dat niemand hier het erg vindt dat de PVV verliest.”
Het voorkeurskabinet van de partijafdelingen is Paars: VVD, PvdA en D66. De hobbels uit verkiezingsprogramma’s zijn zo genomen, meent PvdA-voorzitter Gerrit Groen. Bischoff van Heemskerck bekent warm voorstander te zijn van Paars. D66 is nodig als ‘stootkussen’ tussen VVD en PvdA. CDA’er Hanneke Boerma vindt dat haar partij dit kabinet maar uit moet zitten. ,,Wij hebben verloren. Al is dat ook de basis voor nieuwe groei.”
De Nederlandse verkiezingen leven bij de Nederlanders in de regio rond New York. Nooit eerder probeerden partijen zo gretig de stem te krijgen van Nederlanders in den vreemde – en met name van de Nederlanders in New York. Kandidaat-Kamerleden kwamen op bezoek: CDA’ers Mona Keijzer en Arjan Erkel, VVD’er Joost Taverne en New Yorker en D66-kandidaat-kamerlid Eelco Keij voerde campagne in de VS om voorkeursstemmen te verzamelen.
Maar er zijn niet alleen leden van de politieke afdelingen op de uitslagenavond afgekomen. Renée de Vries is er samen met haar man en achttienjarige zoon. Het gezin woont drie jaar in de Verenigde Staten, in een voorstad van New York. Haar echtgenoot stemde PvdA, maar zelf is ze ‘radicaler’. ,,Ik heb op de Piratenpartij gestemd. Ik heb de stemwijzer drie keer gedaan en ik kwam er telkens op uit.”
Terwijl Rutte spreekt in een tent bij het Carlton Beach Hotel in Scheveningen wijst De Vries naar het grote scherm waarop Politiek24 live wordt geprojecteerd. ,,Dat pakken ze in Amerika heel anders aan hè?” Weer wijst ze, dit keer naar de Obama-zonnebril die ze in haar haar gestoken heeft. ,,Die heeft mijn buurvrouw, die werkt bij FOX News, voor me meegenomen van de Democratische conventie. Dát was een gelikte show.”