(Van onze correspondent Hanneke Keultjes)
NEW YORK (GPD) – Twee grote en dus belangrijke staten, Michigan en Arizona, gaan vandaag (dinsdag) naar de stembus. Een week voor Super Tuesday, als tien staten tegelijk hun Republikeinse presidentskandidaat kiezen, lijkt Rick Santorum voor een verrassing te gaan zorgen. Vooral nu Mitt Romney keer op keer bewijst ver af te staan van de hardwerkende Amerikaan.
Begin februari won Santorum in één avond drie staten: Missouri, Colorado en Minnesota. Hij wist daarna gebruik te maken van dat momentum. Terwijl zijn populariteit omhoog schoot, werd het campagneteam van Romney almaar nerveuzer. Want als Arizona of Michigan door de conservatieve katholiek gewonnen worden, gelden de argumenten die Romney begin februari gebruikte om het belang van Santorums’ winst te ontkrachten, niet meer.
Destijds claimde Romney dat hij geen campagne had gevoerd. Dat de kiezers in de drie door zijn opponent gewonnen staten erg conservatief en gelovig waren. En dat de gewonnen gedelegeerden niet meetelden bij de nationale conventie van de Republikeinen. Met andere woorden: Santorum had een pyrrusoverwinning behaald.
Romney heeft dit keer wél hard campagne gevoerd. Winst voor Santorum, met name in Michigan, betekent dat hij de arbeidersklasse aanspreekt, de ‘blue collar voters’. En als dat zo is, heeft Romney een week voor Super Tuesday een groot probleem.
De hardwerkende Amerikaan heeft moeite zich te vereenzelvigen met de multimiljonair uit Massachusetts. Niet in de laatste plaats door ongelukkige uitspraken van Romney zelf. In ‘motor city’ Detroit presenteerde hij zich als autoliefhebber die in een Ford Mustang en een Chevrolet pick-up truck rijdt. Prima, maar vervolgens zei hij dat zijn vrouw ‘in een paar Cadillacs’ rijdt. Een paar maar liefst.
Zondag ging het weer mis. Romney, die wil overkomen als een ‘gewone vent’, reisde naar de Daytona 500 autoraces. Of hij de races volgde, wilde een verslaggever weten. Niet echt, antwoordde Romney, ,,maar een paar van mijn vrienden zijn eigenaar van een team.” Eerder verwedde Romney tijdens een debat al 10.000 dollar, een bedrag waar de hardwerkende Amerikaan alleen van kan dromen.
Ondertussen richt Santorum zijn pijlen op president Obama. De Democraat is ‘een snob’ omdat hij wil dat iedere Amerikaan naar een hogeschool of universiteit gaat. Obama’s excuses nadat soldaten in Afghanistan korans verbrandden, toonden zwakte. Dat gebeurde per ongeluk, aldus Santorum, en daar hoef je geen sorry voor te zeggen.
De laatste peilingen tonen dat het vooral in Michigan erg spannend wordt. Verlies daar zou ook een persoonlijke afgang zijn voor Romney. Hij werd er geboren en zijn vader was er gouverneur. Tegenstand komt in Michigan niet alleen van Santorum, maar ook uit onverwachte hoek. Bij de primary mogen niet-Republikeinen meestemmen. En Democraten zien Santorum graag winnen. Tegenover Obama heeft de conservatief, die ver van het gematigde politieke midden staat, immers geen schijn kans.

(Van onze correspondent Hanneke Keultjes)
NEW YORK (GPD) – Om zijn woorden kracht bij te zetten, wrijft Rick Santorum over zijn linkerpols. Dáár dragen Nederlandse ouderen een armband met de tekst ‘Euthanaseer me niet!’. Want in Nederland wordt ‘uit begrotingsoverwegingen’ euthanasie verricht op senioren die dat niet willen, beweerde de presidentskandidaat tijdens een campagnebijeenkomst in de conservatieve staat Missouri. Het geschokte publiek slikte het voor zoete koek, onderwijl oeh, ah en ‘oh my’ roepend.
Politici in de Verenigde Staten worden, vooral in een presidentscampagne, liever niet gehinderd door de waarheid. Newt Gingrich zegt dat hij als oud-voorzitter van het Huis van Afgevaardigden ,,volledig is vrijgesproken’ van ethische misstappen, Mitt Romney zegt dat president Obama geen handelsakkoorden met nieuwe landen heeft gesloten en Ron Paul zegt dat de VS failliet is. Het klopt allemaal niet.
Ze hebben er zelfs een term voor: ‘fact free politics’ (feitenvrije politiek). Er is ook een tegenbeweging: factcheckers die uitspraken van presidentskandidaten tijdens debatten, toespraken, interviews en politieke spotjes controleren.
FactCheck.org was in 2004 de eerste. De website werd opgericht door Brooks Jackson, die als politiek verslaggever werkte bij persbureau AP en CNN. Leugens noemt hij het nooit. ,,Dan zouden we uitgaan van kwade opzet. We noemen het liever incorrect, feitelijk onjuist of misleidend.” Politici beseffen volgens Jackson vaak niet dat ze onwaarheden vertellen. ,,Ze proberen kiezers te overtuigen en denken dat alles geoorloofd is. En op hun beurt willen kiezers maar wat graag geloven dat wat de kandidaat zegt ook de waarheid is.”
FactCheck.org werkt aan een verhaal over de uitspraken van Santorum over Nederland. Daarvoor wordt aan het campagneteam van Santorum gevraagd wat de basis is van zijn uitspraak. ,,Het is de vraag of we antwoord krijgen. Bij een eerder onderzoek over zijn foute claim dat een derde van de middelbare scholieren stopt met school, werden we genegeerd.”
‘Feitenvrije politiek’ is overigens niet voorbehouden aan de Republikeinen. Denk bijvoorbeeld aan de Democratische oud-president Bill Clinton. Hij zei in 1998 vol overtuiging dat hij geen seks met Monica Lewinksy had gehad, terwijl hij wel een seksuele relatie met zijn Witte-Huisstagiaire had. Later moest hij voor zijn leugens door het stof.
In Nederland is geschokt gereageerd op de uitspraken van Santorum, die zich ontpopt als serieuze tegenstander van Romney. In de VS is het nog nauwelijks door media opgepikt. De Nederlandse ambassade in Washington heeft besloten niet te reageren.
De Britse regering deed dat in 2007 wél, toen presidentskandidaat Rudy Giuliani, zelf genezen van prostaatkanker, stelde dat de overlevingskans in Groot-Brittannië dankzij ‘socialistische gezondheidszorg’ slechts 44 procent was. Giuliani bleek zijn uitspraak gebaseerd te hebben op een Canadese psychiater die de statistieken verkeerd gelezen had, ontdekte FactCheck.org. Jackson: ,,Maar Giuliani weigerde excuses te maken.”

(Van onze correspondent Hanneke Keultjes)
NEW YORK (GPD) – Illegalen in uw buurt? Meld ze hier, anoniem! De website Report an Illegal Alien (geef een illegaal aan), met een patriottistisch Amerikaans vlaggetje in de adresbalk, is één van sites waar Amerikaanse burgers illegalen kunnen rapporteren. De PVV van Geert Wilders lijkt zich voor het ,,Polen-meldpunt’ te hebben laten inspireren door de Verenigde Staten, thuisland van veel van Wilders’ politieke vrienden en geldschieters. Daar zijn meldsites voor mensen zonder verblijfsvergunning – vaak uit Mexico of Latijns-Amerika – al jaren gemeengoed.
Maar zoveel ophef als er in Nederland is over de klaagwebsite van de PVV, zo weinig aandacht is er voor de Amerikaanse kliksites. David Caulkett constateert mokkend dat de site die hij in 2002 begon, reportillegals.com, door de media wordt ‘doodgezwegen’. ,,Alleen immigratiegroepen spraken er schande van.” Dat doet hem niks. Hij was – en is – de illegalen spuugzat. ,,Die pikken alleen maar banen in van sociale minima en ‘blacks’ die het vuilnis ophalen. Bovendien zorgen ze voor verdeeldheid in ons ooit zo verenigde land.”
Waar Wilders iedere beschuldiging van discriminatie resoluut van de hand wijst, geeft Caulkett het toe. ,,Ik discrimineer. Maar alleen illegalen.” Op de vraag wat er door zijn hoofd gaat als hij in zijn buurt in Florida een Mexicaan tegenkomt, valt hij wel even stil. ,,Hier zijn 900.000 illegalen. Grote kans dat die persoon dus illegaal is.”
Er zijn parallellen te trekken tussen Nederland en de VS: net als Polen en andere Oost-Europeanen in Nederland worden Mexicanen (de grootste groep illegalen) in de VS geassocieerd met overlast en krijgen ze het verwijt banen af te pakken. Maar er zijn ook verschillen. Mensen uit midden- en oost-Europa mogen in Nederland wonen en werken; daar is niks illegaals aan. Zonder verblijfsvergunning in de VS wonen en werken is verboden en de immigratiedienst roept burgers actief op om te klikken. Dat zou echter tijdrovend zijn en niet anoniem kunnen.
De commerciële ‘geef een illegaal aan’-websites bieden een snel en makkelijk alternatief, al kost dat wel 5 of 10 dollar (3,75 en 7,50 euro). De gegeven informatie wordt door de beheerder van de website doorgegeven aan de immigratiedienst. Die onderzoekt de claim en zet een gepakte illegaal de grens over.
Hoeveel bezoekers Caulkett heeft, wil hij niet zeggen. ,,Er hebben bijna 800 mensen een dankbare reactie op de site achtergelaten, dat zegt genoeg.” In 2005 had zijn site 8000 bezoekers per maand, blijkt uit een interview dat hij destijds gaf aan een website. Zeker is dat er dankzij zijn site illegalen het land worden uitgezet. Caulkett heeft geen medelijden. ,,Ze worden vaak geportretteerd als onschuldig, maar dat zijn ze helemaal niet.” Zijn site heeft ook een webshop waarin hij T-shirts verkoopt waarop de contouren van de VS gedrukt staan met de tekst ‘Ik ben hier legaal’.
Misschien nog een Amerikaans idee voor de PVV: T-shirts met ‘Ik geef géén overlast’?

(Van onze correspondent Hanneke Keultjes)
NEW YORK (GPD) _ Het kost 14 miljard dollar (11 miljard euro), maar dan staan er tegen 2017 ook twee nieuwe reactoren bij een kerncentrale in Georgia die bestand moeten zijn tegen aardbevingen, vliegtuigcrashes, terreuraanslagen en langdurige stroomuitval. De kerncentrale, die door de uitbreiding de grootste van het land wordt, kan een miljoen woningen van elektriciteit voorzien.
Terwijl een groot deel van de wereld na de kernramp in het Japanse Fukushima de plannen voor nieuwe kerncentrales in de ijskast zet, worden er in de VS voor het eerst sinds 1978 nieuwe reactoren gebouwd. Het land moet de uitstoot van broeikasgassen (CO2) verminderen en zoekt naarstig naar schone energie. Voor zo min mogelijk geld.
Kolencentrales zijn te vervuilend. Groene energie uit wind of zonlicht is een alternatief. Maar na een miljardeninvestering levert dat slechts een paar procent van de energiebehoefte op. Daarnaast is het onbetrouwbaar: waait het niet of verdwijnt de zon achter de wolken, dan wordt er minder energie opgewekt.
Kernenergie – met 100 centrales verantwoordelijk voor 20 procent van de elektriciteit in de VS – is ook schoon. Maar angst voor een kernramp zorgde dat er ruim dertig jaar geen vergunning voor nieuwe reactoren werd afgegeven. In 1979 kwam er nucleair materiaal vrij bij een gedeeltelijke kernsmelting in Three Mile Island, Pennsylvania. Er vielen geen doden, maar de schrik zat er in. De kernramp in Tsjernobyl in 1986 zorgde ervoor dat in Amerika plannen in de onderste la verdwenen.
Maar nu, nog geen jaar na de ramp in Fukushima, is kernenergie geen taboe meer. Kernfysicus Mujid Kazimi, hoogleraar verbonden aan het prestigieuze Massachusetts Institute of Technology (MIT), vindt dat logisch. ,,Zelfs het grootste incident in de VS heeft laten zien dat ongelukken in kerncentrales niet altijd dodelijk zijn. De reactor in Midland, Michigan was niet berekend op een aardbeving zoals die van augustus 2011, maar er was geen schade. Er zijn meerdere orkanen over Florida getrokken, zonder dat die schade toebrachten aan de kerncentrales daar. En de nieuwste reactoren zijn veilig.”
Deze stelling wordt in twijfel getrokken door de voorzitter van de commissie die kernenergie in de VS reguleert, die als enige tegen de bouw van de nieuwe kernreactoren stemde. Hij wilde garanties dat bij de nieuwe kerncentrales de veiligheidsaanbevelingen van na Fukushima toegepast zouden worden. Tien anti-kernenergiegroepen hebben om die reden aangekondigd de vergunning voor Georgia bij de rechter aan te vechten.
Daarnaast heeft de VS nog geen oplossing voor het kernafval. Dat wordt nu opgeslagen. De nieuwe vergunning betekent niet dat de VS nu vol inzet op kernenergie. De bouw van nieuwe reactoren is duur, waardoor het goedkopere aardgas een grote concurrent is. Probleem bij gas: de voorraden zijn niet eeuwig. En dus komen de Amerikanen weer terug bij kernenergie.

(Van onze correspondent Hanneke Keultjes)
NEW YORK (GPD) – Een rat loopt over het perron en doet een wachtende man verbaasd opkijken. Een dode rat in een hoekje van een metrostation. Een rat die snuffelt – of likt – aan een blikje bier. Deze foto’s van de rattenplaag in de New Yorkse metro kunnen een maand lang gratis openbaar vervoer opleveren.
Zolang metro in New York bestaat, zijn er ratten te vinden. Wachtende reizigers worden regelmatig geconfronteerd met het grijze knaagdier, dat een lege zak van McDonald’s of een wikkel van een reep Snickers plots laat bewegen voor er zelf onder op te duiken.
Dat afval is juist het probleem, vertelt Jim Gannon van de vakbond voor transportpersoneel. Het vuilnis, meestal etensresten, blijft vaak dagen liggen voordat het wordt opgehaald door de servicetreinen van transportmaatschappij MTA. Daar komen ratten massaal op af.
Een woordvoerder van MTA weigert commentaar. ,,Ze hopen dat het vanzelf over gaat”, zegt Gannon. Zijn vakbond riep een fotowedstrijd uit om het probleem aan de kaak te stellen. Degene die de vieste, naarste, engste foto van een rat op www.ratfreesubways.com zet, wordt beloond met een maandkaart voor onbeperkt reizen, ter waarde van 104 dollar (79 euro).
De rattenplaag valt namelijk ook reizigers op. In september werd een wachtende vrouw in haar voet gebeten. Vorig jaar liet een YouTube-filmpje een rat zien die in de treinstel het been van een slapende man opklimt en aan zijn gezicht snuffelt.
Maar het personeel heeft de meeste last van de rattenplaag. Op sommige stations moeten medewerkers handschoenen en hoge schoenen dragen om zich tegen de scherpe tanden van de ratten en de ziektes die zij verspreiden te beschermen.
De vakbond hoopt dat de site MTA ertoe beweegt vaker afval op te ruimen, gaten in metrostations te dichten en vaker de ongediertebestrijder in te schakelen. Inmiddels heft MTA extra geld vrijgemaakt voor twee extra servicetreinen die afval op metrostations moeten ophalen.